Ochrona chomika europejskiego na Mazowszu
W 2016 r. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie zrealizowała pierwszy etap projektu Ochrona chomika europejskiego Cricetus cricetus w południowej części województwa mazowieckiego. Przeprowadzone w ramach projektu badania będą podstawą do opracowania propozycji szczegółowych działań ochronnych przewidzianych do realizacji na konkretnych stanowiskach.
Chomik europejski, objęty ochroną ścisłą w ramach prawa krajowego i wymieniony w Dyrektywie Siedliskowej w ramach prawa Unii Europejskiej, jest gatunkiem szybko zmniejszającym zarówno swą liczebność, jak i zasięg występowania w Polsce. Badania przeprowadzone w naszym kraju po 2000 r. wskazywały na ograniczenie obszaru jego występowania o 75%. Naukowcy sądzą, że przyczynia się do tego m.in.:
- przekształcanie struktury upraw,
- odłogowanie pól uprawnych,
- izolacja populacji przez sady, odłogi, tereny zabudowane, drogi,
- intensyfikacja i mechanizacja prac polowych,
- presja drapieżników oraz psów i kotów.
Na terenie województwa mazowieckiego w ostatnich kilkunastu latach obserwowano pojedyncze osobniki kilkakrotnie, m.in. w 2011 r. potwierdzono obecność nor i chomików w gminie Iłża oraz na dawnym stanowisku Kadłubek pod Siennem. Dane te były bezpośrednią przesłanką do podjęcia działań zmierzających do określenia stanu populacji tego gatunku w naszym województwie.
W ramach projektu przeprowadzono inwentaryzację chomika europejskiego na terenie 12 gmin czterech powiatów: kozienickiego, zwoleńskiego, lipskiego i iłżeckiego. W miejscach potencjalnego oraz dawnego (historycznego) występowania chomika wyznaczono w sumie 130 płatów kontrolnych o łącznej powierzchni około 14 tys. ha. W wyniku kontroli terenowych przeprowadzonych od końca lipca do połowy września 2016 r. znaleziono 29 stanowisk chomików w 7 gminach: Sieciechów, Ciepielów, Solec n. Wisłą, Rzeczniów, Sienno, Lipsko oraz Iłża. Zebrano również próbki sierści, które posłużą jako materiał do badań genetycznych.
Wyniki inwentaryzacji wskazują na niezadawalający lub zły stan populacji chomika europejskiego na większości objętych projektem stanowisk. Oznacza to, że bez podjęcia konkretnych działań ukierunkowanych na ochronę osobników tego gatunku można spodziewać się dalszego zmniejszania jego populacji.
Projekt pn. Ochrona chomika europejskiego Cricetus cricetus w południowej części województwa mazowieckiego został dofinansowany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.
Fot.: Agnieszka Szeląg (http://www.kul.pl/foto/2/1467_25324.jpg) [CC BY-SA 3.0], Wikimedia Commons