2011 rok jest drugim z kolei rokiem realizacji projektu Czynna ochrona kraski Coracias garrulus na Równinie Kurpiowskiej w granicach województwa mazowieckiego. Ma on na celu zahamowanie spadku liczebności populacji tego zagrożonego wyginięciem gatunku, jak również wypracowanie i udoskonalenie skutecznych metod ochrony. Niezbędne jest szybkie podjecie działań ze względu na fakt, iż w całej Polsce stwierdzono nie więcej niż 70 par kraski, przy czym populacja na Mazowszu jest jedną z dwóch największych - około 30 par. Koszt projektu to 55 tys. zł, z czego dotacja Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie pokrywa
50 tys. zł, zaś 5 tys. stanowią środki własne RDOŚ w Warszawie.

Pierwszy etap prac w terenie zakończony został na początku maja - jeszcze przed przylotem ptaków z zimowisk. W ramach przeprowadzonych działań zabezpieczono 69 drzew poprzez malowanie pni substancjami zapachowymi odstraszającymi drapieżniki. Ponadto 10 budek i dziupli oczyszczonych zostało z pozostałości po gniazdach z poprzednich lat - pozostawienie materiału spowodowałoby stopniowe wypłycanie miejsc lęgowych i utratę ich przydatności w kolejnych latach. Jednocześnie nieoczyszczone stanowiska lęgowe są siedliskiem pasożytów i chorób, co stanowi dodatkowe zagrożenie. W ramach realizowanych prac zabezpieczone zostały drzewa, na których w ubiegłym roku stwierdzono obecność kraski, jak również drzewa, których korony stykają się z koronami drzew zasiedlonych. Badania wskazują, że corocznie przynajmniej jedno gniazdo kraski jest niszczone przez kuny, co przy niskiej liczebności tego gatunku oznacza znaczącą stratę. Malowanie drzew terpentyną, będące prostą i stosunkowo niskonakładową metodą, skutecznie zabezpiecza gniazda przed ingerencją drapieżników.

W projekcie ujęty został także zakup 15 budek lęgowych - zostaną one zainstalowane na drzewach i zabezpieczone przed drapieżnikami. Dodatkowo zaplanowano działania zmierzające do poprawy warunków siedliskowych poprzez odkrzaczanie i utrzymywanie roślinności otwartej na powierzchni nie mniejszej niż 0,5 ha. W okresach niesprzyjającej zimnej i deszczowej pogody ptaki będą dokarmiane owadami z hodowli. Ponadto prowadzona jest stała kontrola stanowisk w czasie całego okresu lęgowego, mająca na celu umożliwienie szybkiej reakcji w przypadku wystąpienia zagrożeń np. ryzyka zniszczenia dziupli lub spłoszenia ptaków.

Kraska Coracias garrulus objęta jest w Polsce ochroną gatunkową, została wpisana do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt, znajduje się również na listach Konwencji Berneńskiej i Bońskiej, zaś Dyrektywa Ptasia Unii Europejskiej uwzględnia kraskę, jako gatunek, dla którego należy tworzyć Obszary Specjalnej Ochrony w ramach sieci obszarów chronionych Natura 2000. Kraska jest zagrożona wyginięciem w skali całej Europy.

fot. Adam Dmoch

Czynna ochrona populacji kraski Coracias garrulus na Równinie Kurpiowskiej w granicach województwa mazowieckiego dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w formie przekazania środków w kwocie 50 000 zł, www.wfosigw.pl.